Rośliny miododajne i pyłkodajne kwitnące wiosną

Powoli i niezdecydowanie, ale jednak zbliża się wiosna. Warto więc pomyśleć o wzbogaceniu istniejących zasobów roślinnych, nasadzając gatunki atrakcyjne dla owadów zapylających.  Skupimy się tu  na gatunkach, które dostarczają nektaru łatwo dostępnego dla pszczół miodnych oraz pokarmu białkowego, czyli pyłku, niezbędnego do rozwoju rodziny pszczelej.

Krokus wiosenny (szafran) – kwitnie w III–IV. Występujący w naturze jest pod ochroną, jednak w ofercie sklepów ogrodniczych jest bardzo duży wybór krokusów. Kwiaty szafranu stanowią bardzo dobre źródło wczesnowiosennego pyłku, który względem wartości odżywczej zaliczany jest do najlepszych. Roślina jest także źródłem nektaru. Krokusy preferują stanowiska słoneczne oraz przepuszczalną glebę (wiosną wilgotną, latem suchą) o niewielkiej zasobności w składniki pokarmowe.

Krokusy są chętnie wykorzystywane w aranżacjach ogrodowych, a nawet mogą rosnąć po prostu na trawniku (bez problemu „przebiją” się przez trawę), tworząc spektakularne dywany kwietne. Można je sadzić pod drzewami (krokusy kwitną wczesną wiosną, kiedy na gałęziach nie ma jeszcze liści – ich stanowisko nie będzie więc zacienione), na skalniakach, a także w donicach.

Nie bez powodu pracownicy firmy Łysoń w październiku 2022 dokonali nasadzeń setek cebulek tej uroczej rośliny na terenie pasieki obok firmy.

Powoli obserwujemy wzrost niektórych z nich.

Śnieżyczka przebiśnieg – kwitnie już w II–III. Jest jednym z najwcześniej zakwitających gatunków. W pogodne dni kwiaty śnieżyczki (dostarczające pyłku i nektaru) są chętnie oblatywane przez pszczoły.

Wymaga niezbyt ciężkiej oraz wilgotnej gleby. Preferuje stanowisko półcieniste. Śnieżyczka na jednym miejscu może rosnąć nawet 10 lat.

Śnieżyczka pięknie się prezentuje pod drzewami, może rosnąć w towarzystwie np. ranników wiosennych.

Wrzosiec krwisty – urocza krzewinka często mylona z wrzosem (ten jednak kwitnie dopiero jesienią; ma też inną budowę kwiatów i liści). Na stanowiskach naturalnych objęty jest ścisłą ochroną. Wrzosiec kwitnie w III–IV, dostarczając nektaru i pyłku.

Ciekawostką jest, że w innych krajach, np. we Francji, można pozyskać miód odmianowy z wrzośca.

Roślina ta preferuje stanowiska słoneczne i zaciszne, z glebą piaszczysto-gliniastą o odczynie kwaśnym.

Wrzośce najlepiej sadzić obok roślin o podobnych wymaganiach glebowych, np. wrzosów (jednak należy zachować odstęp między tymi krzewinkami). Należy też pamiętać, że wrzosy lepiej rosną w dobrze nasłonecznionych miejscach, natomiast wrzośce „wolą” rozproszone światło i lepiej zniosą półcień. Wykorzystując tę wiedzę, można posadzić wrzosy z przodu rabaty, a wrzośce w głębi, np. bliżej żywopłotu czy ogrodzenia – w ten sposób zyskamy piękną rabatę atrakcyjną przez cały rok, zwłaszcza, jeśli uzupełnimy ją innymi roślinami. Warto „grupować” rośliny i sadzić je „plamami” po kilka, kilkanaście sztuk takich samych roślinek obok siebie – w ten sposób uzyskamy lepszy efekt.

Dobre towarzystwo dla wrzośców: wrzos, modrzewnica, golteria rozesłana, azalia, różanecznik, hortensja, ewentualnie trawy ozdobne, krzewy zimozielone, np. kosodrzewina dla dopełnienia kompozycji.

Sasanka zwyczajna – to „puchata” piękność. Egzemplarze rosnące w naturze objęte są ochroną, natomiast w handlu są dostępne odmiany ogrodowe. Sasanka kwitnie w IV, dostarczając pszczołom pyłku i nektaru.

Lubi stanowiska słoneczne i jest odporna na brak wody i niską temperaturę. Sasankę należy sadzić w przepuszczalnej glebie, radzi sobie nawet na podłożu kamienistym i jest dość odporna, jednak nie toleruje kwaśnego podłoża.

Dobre towarzystwo dla sasanki to np.: zawilec, szafirek, rozchodnik ostry.

Hiacynt wschodni – kwitnie w IV–V wydzielając intensywny zapach. Roślina dostarcza nektaru i pyłku.

Roślina z jednej strony wymaga gleb o wysokim poziomie wód gruntowych, a z drugiej źle zimuje, jeśli ma zbyt wilgotno (zaleca się osłonięcie roślin na zimę np. gałązkami drzew iglastych).

Hiacynty dobrze się komponują z innymi roślinami cebulowymi, np. tulipanami i narcyzami.

Tulipan – W IV i V możemy cieszyć się różnorodnością barw i kształtów tych pięknych kwiatów. Dla pszczół lepiej wybierać odmiany niepełne, aby dostęp do nektaru i pyłku był dla nich łatwiejszy. Ciekawostką jest, że tulipany reagują na ilość światła i kiedy nie ma go zbyt wiele – kielichy się zamykają.

Stanowisko pod uprawę tulipanów powinno być słoneczne, a gleba próchnicza, zasobna w składniki pokarmowe. Na glebach ciężkich, z zastojami wód, szybko giną.

Tulipany dobrze rosną w towarzystwie innych roślin cebulowych, np. narcyzów, hiacyntów. Poza tym stanowią bardzo dobre uzupełnienie większości rabat i są pod tym względem uniwersalne – dobrze się komponują zarówno z krzewami, jak i bylinami.

Mahonia pospolita – to krzew dorastający do ok. 1 m wysokości. Mahonia często mylona jest z ostrokrzewem przez podobieństwo liści (w rzeczywistości mahonia jest kuzynką berberysu, a nie ostrokrzewu). Kwiaty mahonii pojawiają się w IV wydzielając przyjemny zapach i dostarczając nektaru i pyłku pszczołom.

Mahonia preferuje miejsca słoneczne i lepiej kwitnie, kiedy ma więcej słońca, ale toleruje też miejsca półcieniste. Nie lubi gleb bagiennych i kwaśnych. Lepiej dobrze przemyśleć miejsce w ogrodzie dla mahonii, ponieważ przesadzanie może „odchorować”. Ciekawostką jest, że latem jej liście zmieniają barwę na bordową i jest to naturalny proces. Ponadto mahonia jest zimozielona, co oznacza, że jest atrakcyjna w ogrodzie przez cały rok!

Dobre towarzystwo dla mahonii: berberys, pęcherznica kalinolistna, funkia.

Pigwowiec japoński – jest niskim szerokim krzewem o ciernistych pędach i dekoracyjnych kwiatach dostarczających owadom nektaru i pyłku. Zakwita końcem IV lub początkiem V. Ciekawostką jest, że wytwarza aż trzy rodzaje kwiatów (różnią się wysokością słupków i pręcików). Pigwowiec wytwarza jadalne dla ludzi owoce – bardzo dobre na przetwory, soki i nalewki, więc warto mieć go w ogrodzie nie tylko dla pszczół.

Jest bardzo łatwy w uprawie i tolerancyjny co do gleby. Nadaje się na nieformowane żywopłoty i do obsadzania skarp. Dobrze wygląda na skalniakach oraz rabatach bylinowych.

Dobre towarzystwo dla pigwowca: forsycje, tawuły.

Warte uwagi są również krzewy owocowe, takie jak agrest, porzeczki, a z drzew wierzby, klony, brzozy, jarząb, kasztanowce oraz oczywiście również drzewa owocowe.

W późniejszym terminie zachęcamy także do wysiewu nasion roślin miododajnych. Warto wypróbować także tzw. bomby siewne, zawierające aż 18 gatunków dzikich kwiatów!

Źródła:

Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Zając M., Zając A., Urbisz A., Danielewicz W., Hołdyński Cz.,  Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych, Warszawa 2012.

Sulborska A., „Rośliny pożytkowe”, Wyd. Bee & Honey Sp. z o.o., Klecza Dolna 2019.

e-ogródek.pl

zielonyogrodek.pl

pasieka24.pl