W hodowli pszczół każdy detal ma znaczenie, gdyż nieprawidłowo dobrane ramki czy węzy sprawią, że pszczoły nie będą w stanie prawidłowo budować plastrów. Jeśli dodatkowo planujemy przenosić rodzinę lub aktualne ramki uległy zniszczeniu, będziemy musieli szybko zorientować się, jaki rozmiar będzie pasował do naszej pasieki. Dodatkowo zimowa pora idealnie nadaje się do pracy z ramkami i wtapianiem w nie węzy.
Wymiary ramek pszczelich – skąd różnice?
Każdy pszczelarz wie o tym, że ramka drewniana (wyprodukowana najczęściej z sosny, świerku lub lipy) lub z tworzywa sztucznego jest wykonywana z beleczek o grubości 10 mm i szerokości 25 mm. Na jej wierzchu często jest wyżłobiony rowek, w którym biegnie drut. W górnej i dolnej beleczce są również wywiercone otwory, przez które przewleka się drut, by zamocować węzę. Dawniej, zanim wymyślono koncepcję ramek do uli, korzystano z tzw. snozy. Od czasu, gdy plastry są zamykane w ramkach, pojawiały się ich różne rozmiary, które zostały z czasem ujednolicone.
Obecnie w pszczelarstwie stosuje się ramki do uli:
- szeroko-niskie – szersze niż wyższe,
- wąsko-wysokie – wyższe niż szersze,
- nadstawkowe – półramki, połowa rozmiaru standardowej ramki gniazdowej.
Ramka warszawska hoffmanowska oraz inne rodzaje ramek mają za zadanie utrzymać stabilność plastrów budowanych przez pszczoły. Zapewniają również możliwość regulacji odstępów pomiędzy plastrami i wygodną pracę w ulu. Wymiary ramek będą nam potrzebne szczególnie wtedy, gdy chcemy przenieść rodzinę pszczelą pomiędzy ulami.
Popularne wymiary ramek pszczelich:
- ramka wielkopolska – 360x260 mm – nadstawka – 360x130 mm;
- ramka wielkopolska hoffmanowska – 360x260 mm – nadstawka – 360x130 mm;
- ramka ostrowskiej – 360x230 mm;
- ramka dadant – 435x300 mm – nadstawka – 435x145 mm;
- ramka dadant hoffmanowska – 435x145 mm;
- ramka warszawska – 240x435 mm;
- ramka warszawska poszerzana – 300x435 mm;
- ramka do ula apipol i langstroth – 435x115 mm;
- ramka do ula langstroth – 435x230 mm – nadstawka – 435x115 mm.
Co powinieneś wiedzieć o węzie pszczelej
Dla przypomnienia początkującym pszczelarzom, węza to szablon z wytłoczonymi kształtami komórek plastra pszczelego, którym wypełnia się ramki. Wymiary węzy muszą być zawsze dostosowane do wymiarów ramek.
Węza z wosku, która jest obecnie najpopularniejsza, powinna być umieszczona w ramce poprzez wtopienie w drut przewleczony przez nią. Węzę stosuje się po to, by tworzone przez pszczoły plastry miały regularny kształt o podobnej wielkości komórek.
Węza pszczela powinna być transportowana w czystych, suchych i wolnych od obcych zapachów środkach lokomocji w temperaturze wyższej niż -4 stopnie C. Należy ją przechowywać w temperaturze 2-25 stopni C nie dłużej niż przez 2 lata, z daleka od bezpośredniego działania promieni słonecznych i wilgoci.
Wymiary węzy pszczelej:
- dadant – 265x414 mm;
- wielkopolska – 235x335 mm;
- warszawska zwykła – 400x220 mm;
- warszawska poszerzana – 400x275 mm;
- ostrowskiej – 205x335 mm;
- langstroth – 205x414 mm;
Jak prawidłowo wtopić węzę w ramkę pszczelą?
Wtapianie węzy to jedna z typowych czynności pszczelarskich, która może jednak na początku przysporzyć kilka problemów. Ta z pozoru prosta czynność bywa często nazywana sztuką samą w sobie, gdyż od niej zależy efektywność późniejszej budowy plastra przez pszczoły. Pamiętajmy o tym, że wymiary węzy muszą być takie same jak wymiary ramek pszczelich (pasujące do nich).
Jak zatem wtopić węzę w ramkę?
- Przybij gwoździki do drewnianej ramki i przeciągnij drut przez otwory (zadrutuj ramkę). Połóż węzę na ramce.
- Rozgrzej druciany szkielet do tego stopnia, by mógł zatopić się w wosku. Możesz do tej czynności użyć specjalnego wtapiacza, którego końcówki przykłada się do gwoździków. Niektórzy używają nawet lutownicy, ale radzimy zastosowanie dedykowanych urządzeń. Węza powinna osiągnąć temperaturę 25 stopni C, w inny przypadku zostanie pocięta na kilka kawałków i całą pracę będzie trzeba rozpocząć od nowa.
- Wtop węzę w taki sposób, by stykała się z każdym bokiem, wypełniając szczelnie ramkę. Węza stykająca się z jednym bokiem oraz dolną krawędzią do ramki również jest poprawnie wtopiona. Jej lewy bok oraz górny powinien zostać niewtopiony. Inne ustawienie węzy jest błędne.
Nie jesteś pewny, jak prawidłowo wykonać tę czynność? Zobacz nasz poradnik:
Ramki pszczele i węza bez tajemnic
Praca z ramkami pszczelimi i węzami to naturalne czynności w każdej pasiece, które z czasem stają się intuicyjne i przychodzą każdemu pszczelarzowi bez wysiłku. Jednak gdy zachodzi konieczność przeniesienia rodziny pszczelej, powstaje pytanie czy np. ramka warszawska poszerzana hoffmanowska będzie pasowała do mojego typu ula? A może do tej pory kupowaliśmy ramki połączone z węzą i nie wiemy jak ją prawidłowo wtopić? Wszystkiego można nauczyć się z czasem, dlatego mamy nadzieję, że wymiary ramek i wymiary węzy wraz z naszym krótkim poradnikiem ułatwią wasze codzienne czynności.
Istnieje także alternatywa dla drewnianych ramek i standardowej woskowej węzy. Jest nią plastikowa ramka - monolit.