Pszczoły samotnice, jak często określa się murarki ogrodowe, są pożytecznymi owadami, które pomagają w zapyleniu roślin w sadach i ogrodach. Są często stosowane w gospodarstwach towarowych, jednak nic nie stoi na przeszkodzie w zaproszeniu ich także do swojego ogródka. Poznajcie pszczoły samotnice, ich rozwój oraz dowiedzcie się, jak zbudować dla nich najlepsze schronienie.
Pszczoła murarka o łagodnym usposobieniu
Pszczoła murarka, nazywana również murarką ogrodową, murarką rudą (Osmia rufa), jest gatunkiem pszczoły samotnej z rodziny miesierkowatych. Wykorzystuje się ją przede wszystkim gospodarczo do zapylania upraw, dzięki jej znacznej intensywności. Pszczoła nie posiada nawyku obrony gniazda (przez co jest bezpieczna dla człowieka), a do tego doskonale radzi sobie z zapylaniem roślin nawet w tunelach foliowych. Jej zasięg szukania pokarmu wynosi zazwyczaj do 300 m od gniazda. Murarka ogrodowa zamieszkuje Europę środkową i wschodnią, a w Polsce jest zaliczana do gatunków pospolitych. Te dzikie pszczoły żyją często samotnie, nie mają królowej i nie współpracują ze sobą. Samica pszczoły osiąga długość 10-12 mm, a samiec 8-10 mm. Różnią się one także zabarwieniem – włoski na głowie samca są jasnożółte, a samicy czarne. Murarka ogrodowa jest brzuchozbieraczką, co oznacza, że pyłek zbiera na szczoteczce na spodzie odwłoka. Żywi się ona nektarem i wspomnianym pyłkiem – może żerować na szerokim spektrum roślin, jednak zazwyczaj ma preferowany zakres gatunków. Pszczoła murarka jest gatunkiem wiosennym – na poszukiwanie pokarmu wylatuje już na początku kwietnia, w zależności od warunków pogodowych.
Jak rozwija się pszczoła samotnica
Samice pszczoły murarki zaczynają latać ok. 1-2 tygodnia później od samców i od razu są zapładniane, by przez następne dni szukać miejsca do zakładania gniazda. Budują je zazwyczaj w pustych łodygach roślin lub w otworach wygryzionych przez szkodniki. Pszczoła samotnica lepi w otworze grubszą ściankę z gliny, po czym gromadzi pyłek, co wymaga dokonania nawet 40 lotów i składa jaja, a na końcu zamyka komórkę gliną, zaczynając przygotowywanie kolejnej. Samica jest w stanie zbudować nawet 15 komórek w jednej rurce, w zależności od jej długości – jedna samica w sezonie składa średnio 15-20 jaj. Po tygodniu wykluwa się larwa, która odżywia się zgromadzonym pokarmem. Po upływie miesiąca przędzie ona kokon, wewnątrz którego przez kolejne tygodnie następują zmiany i wytwarza się dorosła postać owada – w takiej formie czeka on w zimowym odrętwieniu aż do kolejnej wiosny. Osobniki dorosłe żyją przez 7-8 tygodni.
Jak zrobić domek dla pszczół murarek
Jeśli zależy nam na tym, by pszczoły samotnice zamieszkały w naszym ogrodzie, należy zbudować dla nich domek tzw. hotel dla owadów. Do jego budowy można wykorzystać rdest sachaliński, pędy bambusa, trzcinę pospolitą lub inne puste łodygi roślin. Średnica otworów powinna wynosić około 7 cm, a ich długość ok. 20 cm. Taki domek dla pszczół wymaga jeszcze zadaszenia oraz izolacji od gruntu (na ogół takie domki zawiesza się w powietrzu bądź stawia na stojakach), zimą również zabezpieczenia przed ptakami siatką o drobnych oczkach. Domek dla pszczół murarek często wykonuje się z trzciny ze względu na jej znaczne wykorzystanie (nawet 90% zasiedlonych rurek, przy 20% z pozostałych roślin) – wtedy jedną rurkę odcina się za kolankiem, by z jednej strony była zamknięta, a z drugiej otwarta. Umieszcza się je w pakietach po kilkanaście sztuk np. w opasce po butelce plastikowej bądź buduje się drewnianą osłonę – wejście powinno być w pionie, nie w poziomie! Można także połączyć kilka pakietów ze sobą i dopiero zadbać o osłonę od deszczu. Domki dla pszczół powinny znajdować się w słonecznym i zacisznym miejscu, z wlotem do rurek skierowanym na południe, wschód lub zachód. Wraz z nadejściem jesieni koniecznie trzeba przenieść je do chłodnego pomieszczenia takiego jak osłonięta altana, jednak nie wolno przechowywać je w ciepłym, ogrzewanym wnętrzu. Wraz z nadejściem wiosny można je przełożyć w dawne miejsce.
Murarka ogrodowa – domek i kokon
Jeśli chcemy zaprosić murarkę do naszego ogrodu, wystarczy kupić kokon dostępny w sklepach sadowniczych, a także w sprzedaży internetowej oraz przygotować bądź również zamówić gotowy domek dla pszczół. Pamiętajmy jednak o tym, że pszczoła ta służy do zapylania, dlatego nie będziemy mogli wykorzystać jej do produkcji miodu czy innych produktów pszczelich.