Planując wychów matek we własnej pasiece, konieczne jest prawidłowe przygotowanie rodziny wychowującej już przed zimowlą oraz zaraz po pierwszym oblocie pszczół.
Kondycja i zdrowie rodziny
Rodzina musi być zdrowa, silna i w dobrej kondycji. Niezbędne będzie jej prawidłowe poprowadzenie, aby uzyskać najwartościowsze pszczoły karmicielki dla przyszłych matek. Warto więc od wiosny pobudzać taką rodzinę przez podawanie ciasta. Najbardziej naturalnym pokarmem białkowym i cukrowym dla pszczół jest ciasto miodowo-cukrowo-pyłkowe, najlepiej o zwiększonej zawartości pyłku.
Zwykle do pobudzania rodzin wykorzystuje się do 4 kg takiego ciasta podawanego kolejno, w kilogramowych porcjach, po wykorzystaniu poprzedniej porcji przez pszczoły. Jeżeli nie mamy możliwości wykonania ciasta we własnym zakresie, można wykorzystać np. gotowe ciasto dla pszczół z proteinami. Ciasta wykorzystywane są również do zaopatrywania ulików weselnych i klateczek do transportu matek.
Co po wykonaniu odkładów
Po wykonaniu odkładów konieczne jest ich zaopatrzenie w pokarm cukrowy. Część zapasu pszczoły mają w plastrach służących do stworzenia tego odkładu, ale czerw może go spożytkować bardzo szybko. Jeżeli odkłady będą wykonywane dość wcześnie np. w czerwcu, to warunki pożytkowe w okolicy i nadchodzący pożytek lipowy może być wystarczający do rozwoju nowych rodzinek. Przy późniejszych okładach, samodzielne zaopatrzenie się w pokarm przez pszczoły lotne jest utrudniony (częste przerwy w pożytku) i konieczne jest podkarmianie ich, aby zapewnić harmonijne dochodzenie do siły.
Do podkarmiania odkładów można wykorzystać syrop cukrowy, ale wymaga to zaopatrzenia ich w podkarmiaczki i częste jego podawanie. Istnieje także niebezpieczeństwo, że najsłabsze z odkładów zostaną wyrabowane z zapasów. Wykorzystanie ciasta zmniejsza pracochłonność przygotowania pokarmu, pozwala uniknąć rabunków i można także ograniczyć liczbę wizyt na pasieczysku.
Co po wykonaniu odkładów
Ciasto można podawać bezpośrednio na górne beleczki ramek lub wykorzystać odpowiednie podkarmiaczki. Z reguły jednorazowo podaje się od 0,5 do 1,5 kg ciasta. Przy większych porcjach trzeba je umieścić np. w opakowaniu foliowym z rozcięciem (aby pszczoły miały dostęp), w przeciwnym razie ciasto może wysychać i być usuwane z gniazda. Wygodne jest zamawianie ciasta pakowanego w mniejsze, zafoliowane już porcje.
Można także ciasto podawać na powałkę. Konieczne jest wtedy zastąpienie ”pajączka”, kółkiem wyciętym z kraty odgrodowej, a ciasto można umieścić na nim np. w jednorazowym pojemniku gastronomicznym odwróconym do góry dnem. Krata zapobiegnie wnikaniu upłynnionego ciasta do gniazda, a przy zbyt gęstym, umożliwi pszczołom dotarcia do niego. Regularnie starajmy się kontrolować jego zużycie i uzupełniać w miarę potrzeby.
Autorem tekstu jest:
dr hab. Paweł Chorbiński prof. UPWr
Katedra Epizootiologii z Kliniką Ptaków i Zwierząt Egzotycznych
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu