Your cart
W koszyku nie ma jeszcze produktów
Jeśli chcemy prowadzić własną pasiekę, to bez pszczół się nie obejdzie. Wielu adeptów pszczelarstwa zadaje pytanie – skąd wziąć pszczoły? Czy one same przylecą do mojego ula? Jaka jest szansa, że tak się zdarzy? Wyjaśniamy więc – taka sytuacja jest prawdopodobna, ale nie jest to najlepszy sposób na pozyskanie pszczół. Poza tym – szkoda czasu na czekanie.
Skąd wziąć pszczoły, aby założyć pasiekę?
Pszczoły miodne przeznaczone do hodowli w ulach sprzedawane są jako:
- odkład pszczeli (najczęściej spotykana „opcja”). Składa się z kilku ramek z czerwiem obsiadanym przez pszczoły oraz najczęściej z dodatkową ramką z pokarmem. Odkład powinien też (ale nie zawsze tak jest) zawierać matkę pszczelą. Warto zwrócić uwagę, na jakim typie ramek jest odkład, aby pasowały do naszego ula (np. na ramkach wielkopolskich);
- pakiet pszczół. Składa się pszczół zsypanych do przewiewnego pojemnika (wraz z matką). Pakiet nie zawiera ramek;
- rójka. Są to pszczoły, które wyroiły się z czyjejś pasieki i uwiązały się np. na gałęzi, budynku czy właśnie trafiły do pozostawionego ula (uwaga – stare ule, zwłaszcza po osypanych rodzinach, powinny być zabezpieczone przed przypadkowym osiedleniem, aby nie przenosić chorób pszczół). Czy takie pszczoły można sobie tak po prostu wziąć? Wyjaśnimy to poniżej;
- przezimowana pełnowartościowa rodzina pszczela. Jest to cała rodzina pszczela (zajmująca więcej ramek niż w odkładzie) wraz ze wszystkimi plastrami i pszczołami oraz z matką pszczelą;
- cały ul razem z rodziną pszczelą lub nawet cała pasieka. W tym przypadku warto dopytać o wyposażenie dodatkowe, np. ramki zapasowe z woszczyną, ewentualne same ramki, węzę, zatwory, kraty odgrodowe, zapasowe korpusy, dennice itp. Wszystko zależy od umowy ze sprzedającym.
Jak ocenić, czy kupujemy zdrowe pszczoły?
Pszczoły najlepiej kupować z pewnego źródła, od sprawdzonego pszczelarza i głównym wyznacznikiem powinna być zdrowotność pszczół a nie cena. Warto poprosić o pomoc kogoś z większym doświadczeniem, kto dobrze oceni stan pszczół.
Kupując pszczoły warto zwrócić uwagę na to, czy:
- w sezonie jest dużo pszczół i wykonują intensywne loty, obsiadając dość gęsto np. 2 korpusy wielkopolskie;
- w okresie wiosennym i późną jesienią pszczoły powinny obsiadać gęsto minimum 5-6 ramek wielkopolskich;
- czy matka czerwi, czyli składa jajeczka w plastrach;
- czy w rodzinie nie są widoczne objawy chorobowe (np. pasożyty Varroa destructor, czy wnętrze ula i ramki nie są ubrudzone kałem, czy pszczoły nie mają zdeformowanych skrzydeł (zdarza się, że starsze pszczoły mają „przytarte” końcówki skrzydeł – nie jest to jednak oznaką choroby);
- czy w rodzinie znajdują się zapasy pokarmu;
- czy plastry są jasne (bardzo ciemne plastry powinny być wycofane z rodziny i przeznaczone do przetopienia na wosk);
- warto dopytać, kiedy i jak pszczoły były leczone, ile lat ma matka pszczela (powinna być jednoroczna), jaka to linia pszczół (o tym pisaliśmy w poprzednim odcinku.
Warto pamiętać, aby kupować pszczoły z pasiek oddalonych o kilka kilometrów (nie mniej niż 4) od miejsca, w którym planujemy ustawić swoje ule, aby pszczoły lotne nie wróciły na stare miejsce, do byłego właściciela. Bardzo ważne jest również zachowanie higieny, o czym wspominaliśmy w poprzednich wpisach o zakładaniu pasieki, aby nie przenosić chorób pszczół, w tym niebezpiecznego zgnilca amerykańskiego pszczół. Wielu pszczelarzy doradza, aby kupić tylko pszczoły (rodziny przezimowane lub odkłady czy pakiety) i osadzić je w nowym ulu.
Ile kosztują pszczoły?
Ile kosztuje ul z pszczołami? To pytanie zadaje sobie wielu początkujących pszczelarzy. Cena zależy od ilości pszczół, czyli siły rodziny oraz od jej jakości. Aby zakupić rodzinę pszczelą wraz z ulem, trzeba się liczyć z wydatkiem ok. 400-700 zł. Odkłady pszczele to wydatek ok. 50-60 zł za ramkę obsiadaną przez pszczoły „na czarno”. Pakiet kosztuje ok. 250 zł za 1,5 kg pszczół (czyli ok 15 tys. sztuk). Najtańsze są rójki, a nawet można zdobyć je za darmo, jeśli okaże się, że pszczoły, które osadziły się na naszym terenie nie mają już właściciela. Koszt zakupu matki pszczelej unasiennionej to ok. 70 zł.
Kiedy kupować ule z pszczołami?
Pszczoły możemy kupować przez cały sezon, czyli od pierwszego oblotu (marzec, czasem początek kwietnia, w zależności od pogody) do października. W okresie zimowym nie należy niepokoić pszczół, ponieważ może to prowadzić nawet do straty rodziny. Najlepszy czas na zakup pszczół dla początkującego pszczelarza to wiosna – w ciągu sezonu można się sporo nauczyć, obserwując pszczoły, a być może nawet uda się pozyskać pierwszy miód, co działa bardzo motywująco i zachęca do opieki nad tymi owadami.
Czyj jest rój?
Wracamy do pytania, czy pszczoły, które się wyroiły, można sobie tak po prostu wziąć? Czy jeśli same wlecą do mojego ula, to znaczy, że zyskałem pszczoły i już są moje? Albo uwiążą się na moim terenie, to czy mogę je zasiedlić w swoim ulu?
Te kwestie reguluje kodeks cywilny:
Art. 182. § 1. Rój pszczół staje się niczyim, jeżeli właściciel nie odszukał go przed upływem trzech dni od dnia wyrojenia. Właścicielowi wolno w pościgu za rojem wejść na cudzy grunt, powinien jednak naprawić wynikłą stąd szkodę.
§ 2. Jeżeli rój osiadł w cudzym ulu nie zajętym, właściciel może domagać się wydania roju za zwrotem kosztów.
§ 3. Jeżeli rój osiadł w cudzym ulu zajętym, staje się on własnością tego, czyją własnością był rój, który się w ulu znajdował. Dotychczasowemu właścicielowi nie przysługuje w tym wypadku roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia.
Podsumowując, od chwili wyrojenia właściciel roju ma 3 dni na odszukanie roju i zwabienie go do swojego ula. Jeżeli tego nie zrobi, pszczoły stają się niczyje.
Źródła:
K. Furso, Pszczoły – skąd je wziąć i jakie trzeba ponieść koszty, „Jak zostać pszczelarzem?” (Wydanie specjalne „Pasieki”), 2017
B. Sarzalski, Przepisy z przymrużeniem oka: Rój pszczół, „Pasieka” nr 6/2011