Wosk pszczeli – właściwości lecznicze i zastosowanie w kosmetyce

Wosk pszczeli jest produktem ubocznym powstającym podczas wytwarzania miodu przez pszczoły, który wyróżnia się licznymi właściwościami zdrowotnymi, znajdując szerokie zastosowanie w kosmetyce czy lecznictwie. Jakie są składniki odżywcze i wykorzystanie wosku pszczelego? Poznaj wszystkie sekrety tego produktu!

Wosk pszczeli – skład i pochodzenie

Wosk pszczeli jest efektem ubocznym powstającym podczas wytwarzania miodu, który jest wykorzystywany przez ludzi już od kilku tysięcy lat. Jest niczym innym jak wydzieliną gruczołów woskowych pszczół miodnych zlokalizowanych na dole odwłoka, które osiągnęły wiek 12-18 dni (okres największej produkcji). Co ciekawe, 1 kg wosku pszczelego wymaga zużycia 3,6 kg miodu! 

Wosk pszczeli nazywa się również woskiem żółtym, który służy pszczołom do budowania plastrów znajdujących się w ulu. Jego kolor jest jednak zależny od ilości zanieczyszczeń z jakimi miał styczność oraz kitu pszczelego. Wosk przyjmuje postać ciała stałego, topiąc się w temperaturze 60-70 stopni C. Do celów leczniczych należy używać produktu wysokiej jakości, zawierającego więcej niż 80% czystego produktu.

Jaki jest skład wosku pszczelego? Estry alkoholi i innych kwasów tłuszczowych, węglowodory, wolne kwasy tłuszczowe, barwniki, minerały, węglowodany i substancje aromatyczne. 

Najważniejsze składowe wosku pszczelego i ich działanie:

• alkohole i kwasy tłuszczowe chronią skórę przed utratą wody i natłuszczają ją;
• kwas palmitynowy zapobiega przesuszaniu się skóry;
• chryzyna działa antybiotycznie;
• flawonoidy mają działanie przeciwzapalne, przeciwgrzybiczne i przeciwbakteryjne;
• estry i beta-karoten działa odnawiająco i przeciwzapalnie;
• skwalen chroni przed drobnoustrojami;
• witamina A reguluje podziały komórkowe i pobudza;
• kartenoidy mają właściwości przeciwutleniające.

Pełny skład wosku pszczelego (wg Callow 1963, Donadieu i Marchiset 1984, Khismatullina 2005, Omarow 2009):

Estry kwasów i alkoholi tłuszczowych – 71%:

• monoestry;
• cerotynian cerylu;
• diestry, triestry, poliestry.

Wolne kwasy tłuszczowe – 14,5%:

• kwas nasycone;
• heksadekanowy;
• tetrakoanowy;
• oktakosanowy;
• trakontanowy;
• kwasy nienasycone;
• 10-Hydroksy-2-decenowy.

Węglowodory – 10,5%:

• węglowodory nasycone;
• alkany, izoalkany, cykloalkany, olefiny;
• węglowodory nienasycone;
• alkeny.

Wolne alkohole tłuszczowe – 1,2%:

• Triakontanol;
• oktakosanol;
• heksakosanol;
• tetrakosanol

Inne substancje – 2,8%:

• sterole;
• triterpeny;
• polifenole;
• kartenoidy;
• związki lotne;
• woda;
• zanieczyszczenia mechaniczne.

Wosk pszczeli właściwości lecznicze

Wosk pszczeli jest wykorzystywany w leczeniu:

• grypy i przeziębienia;
• chorób serca;
• chorób skórnych takich jak oparzenia, czyraki czy owrzodzenia;
• schorzeń układu oddechowego.

Wosk pszczeli jest stosowany w postaci maści, kremów oraz np. opatrunków, aerozoli. Zasklep miodowy do żucia pomaga w leczeniu zapalenia błon śluzowych gardła, jamy ustnej i nosa, przy katarze siennym czy przy zapaleniu zatok i migdałków. Stosuje się go również podczas inhalacji parowych oraz pod postacią okładów do leczenia bóli reumatycznych. 

Maści z zawartością wosku pszczelego pomagają wyleczyć hemoroidy i rumień skórny. Są także używane do wspomagania procesu gojenia ran, czyraków, wyprysków, a nawet do leczenia świądu, ran i atopowego zapalenia skóry. 

Wosk pszczeli pomaga również wzmocnić dziąsła, wzmaga produkcję wytwarzania śliny i soku żołądkowego, stymulując również odporność. Żucie plastra miodu pomaga również mechanicznie oczyścić zęby z nalotu, zapobiegając paradontozie. 

Leczenie gorącymi okładami z wosku pszczelego z dodatkiem propolisu pomaga również wyleczyć przewlekłe choroby narządu ruchu, które nie poddają się terapii konwencjonalnej. Według badań (Omarow 2009) pomaga on nawet w zapaleniu korzeni nerwów rdzeniowych, nerwów, mięśni, ścięgien, a także przy zapaleniu nerwu kulszowego i lędźwiowego. 

Wosk pszczeli zastosowanie w kosmetyce

Wosk pszczeli jest składnikiem wielu produktów do pielęgnacji skóry i włosów:

• kremów do twarzy,
• peelingów i żeli pod prysznic;
• balsamów i pomadek do ust;
• odżywek i masek do włosów;
• produktów do depilacji owłosienia;
• balsamów do ciała.

Kosmetyki z woskiem pszczelim są cenione za działanie nawilżające, docierając do głębszych warstw skóry. Dzięki takiemu dodatkowi zapobiegają również utracie wody z naskórka, wyróżniając się kompleksowym działaniem. Nawilżające działanie wosku pszczelego sprawia, że skóra jest miękka, gładka, elastyczna i dotleniona, nie ujawniając przedwcześnie procesów starzenia. Co ciekawe, regularna aplikacja tego wyrobu na skórę usprawnia produkcję i wydajność włókien elastynowych i kolagenowych, dając świeży i zdrowy wygląd skórze twarzy i całego ciała. 

Wosk pszczeli pomaga również w walce z niedoskonałościami i wypryskami, pomagając złagodzić zmiany trądzikowe. Stosuje się go także jako kosmetyk z filtrem przeciwsłonecznym, który zmniejsza negatywny wpływ promieniowania UV na skórę. 

Wosk pszczeli sprawia, że włosy stają się elastyczne i puszyste. Maseczki i odżywki pozostawia się na kilkanaście minut, a efekty są widoczne już od pierwszego użycia. Wosk pszczeli wyróżnia się także właściwościami przeciwzapalnymi i nawilżającymi, skutecznie łagodząc skórę głowy i nawilżając ją, chroniąc przed powstawaniem łupieżu. Może być również stosowany do codziennej pielęgnacji włosów cienkich, gdyż ich nie obciąża, oraz kręconych, znakomicie je utrwalając bez sklejania. 

Co ważne, kosmetyki z wosku pszczelego są bezpieczne dla skóry, należy jednak zawsze sprawdzić, czy nie jesteśmy na niego pomimo wszystko uczuleni. 

Wosk pszczeli w kosmetykach produkowanych masowo jest oznaczany symbolem E-901. 

Wosk pszczeli zastosowanie

Do innych zastosowań wosku pszczelego należą:

• produkcja świec woskowych (przypomnij sobie jak zrobić świece z wosku pszczelego).
• wytwarzanie farb i kredek woskowych;
• produkcja klejów;
• produkcja preparatów do czyszczenia soczewek, podłóg;
• wytwarzanie środków uszczelniających;
• produkcja woskowanego papieru.

Przepisy na domowe kosmetyki z woskiem pszczelim

Chcesz samodzielnie wykonać kosmetyki z woskiem pszczelim, które zadbają o twoją skórę i włosy? Oto kilka wypróbowanych przepisów, które są proste i łatwe do wykonania w domowych warunkach.

Krem z woskiem pszczelim – przepis 1:

• 100 ml oliwy z oliwek lub innego oleju – makadamia etc.;
• 20 g masła shea;
• 30 g wosku pszczelego;
• opcjonalnie olejek aromatycznie – kilka – kilkanaście kropli zależnie od upodobań.

Składniki podgrzać, wymieszać, a następnie wystudzić.

Krem z woskiem pszczelim – przepis 2:

• 15 g wosku pszczelego;
• 15 ml oleju kokosowego;
• 5 ml oliwy z oliwek;
• 15 ml wody różanej;
• kilka kropli ulubionego olejku aromatycznego.

Składniki podgrzać, wymieszać, a następnie wystudzić.

Krem z woskiem pszczelim – przepis 3:

• 10 ml wody różanej;
• 5 g wosku pszczelego;
• 15 ml oleju arganowego lub innego (jojoba, makadamia etc.);
• 7-10 ml oleju z dzikiej róży;
• kilka kropel aromatu.

Składniki podgrzać, wymieszać, a następnie wystudzić.

Krem/masełko do ciała z woskiem pszczelim – przepis 4:

• kawałek wosku pszczelego;
• 100 ml oliwy z oliwek lub innego oleju.

Procentowo skład powinien rozkładać się w proporcji 20/80 lub 30/70. Wosk roztapiamy i mieszamy z oliwą, studzimy. 

Przepisy na domowe maści z woskiem pszczelim o działaniu leczniczym

Chcesz sprawdzić działanie wosku pszczelego pod kątem leczniczym? Oto kilka przepisów, które pomogą złagodzić wypryski czy ropiejące rany, wrzody, krwawe siniaki.

Maść z woskiem pszczelim – przepis 1:

• 30 g wosku pszczelego;
• 30 ml miodu;
• 30 g propolisu;
• 30 g smalcu wieprzowego lub z kaczki, gęsi.

Wszystkie składniki podgrzać, wymieszać, schłodzić. 

Maść z woskiem pszczelim – przepis 2:

• 70 g wosku pszczelego;
• 20 g propolisu;
• 15 g łoju zwierzęcego;
• 15 g kalafonii sosnowej;
• 30 ml oliwy z oliwek;
• 30 ml terpentyny.

Wszystkie składniki podgrzać, wymieszać, schłodzić. 

Maść z woskiem pszczelim – przepis 3:

• 50 g wosku pszczelego;
• 50 ml oliwy z oliwek;
• 50 g miodu.

Wszystkie składniki podgrzać, wymieszać, schłodzić. 

Maść z woskiem pszczelim – przepis 4:

• 20 g wosku pszczelego;
• 25 g kłącza żywokostu – świeżo zerwanego;
• 8 g lanoliny;
• 30 ml oliwy z oliwek.

Wszystkie składniki podgrzać, wymieszać, schłodzić. 

Wosk pszczeli zawsze pod ręką

Niezależnie od tego, czy mamy wosk pszczeli jako pozostałość po miodobraniu czy chcemy kupić go od bartnika, warto wykorzystać go zarówno do leczenia grypy, jak i poprawy wyglądu swojej skóry. Jego wspaniałe działanie jest znane od tysięcy lat, dlatego najwyższy czas samemu wypróbować go na kilka sposobów.

Za co wy cenicie wosk pszczeli? Do czego go najchętniej wykorzystujecie?